مصاحبه شامل مجموعه‌اي از پرسش‌ها و گفتماني دوطرفه است كه درنهايت با كنكاشي همه‌جانبه از سوي مصاحبه‌كننده و اطمينان از صحت مهارت‌هاي مصاحبه‌شونده موجب همكاري مي‌شود. پرسش‌هاي آماده شده مصاحبه‌كننده همانند طرحي كلي مرحله به مرحله جريان مصاحبه را هدايت مي‌کنند.
ديدگاه مصاحبه‌كننده
هدف مصاحبه‌كننده شناسايي و انتخاب بهترين‌هاي هر حرفه است. درواقــع وي با هر پرسش بخشي از استعدادها، مهارت‌ها و خلاقيت‌هاي هر فرد را شناسايي مي‌كند.
پرسش‌ها به منظور بررسي دقيق‌تر گفته‌هاي متقاضي طرح مي‌شــوند. مصاحبه‌كننده چنانچه احساس كند پاسخ متقاضي به پرسش‌هاي استاندارد وي مصنوعي يا ناکافي است، با طرح پرسش‌هاي تخصصي‌تر و ارزيابي روان‌شناختي كارجو به صحت ارزش‌هاي مهارتي وي پي خواهد برد.
پس از طرح پرســـش‌ها، دريافت پاســــخ‌ها و ارزيابي كارجـويان به نتايج مورد نظر خود از مصاحبه دست خواهيد يافت. اجازه دهيد تا متقاضي تمام خواســــته‌ها و حرف‌هايش را به طور كــامل بيان كند. جز در برخي از موارد كه موجب اتلاف وقت خواهد شد، خودتان نحوه پاسخ‌ها را كوتاه و طولاني كنيد.
پس از اتمام مصاحبه و ارزشيابي هر كارجو، نقطه نظرات خودتان را يادداشت و درنهايت راي نهايي را بر ادامه همكاري كارجويان با شركت صادر كنيد.
تحقیق درباره مشاغل مختلف
ممکن است فرصت‌های شغلی مختلفی وجود داشته باشند، اما تطابق رشته دانشگاهی، تجربه و مهارت از جمله مواردی هستند که باید در اولویت‌های انتخاب شغل ارزیابی شوند. هر کارجو و متخصصی برای آغاز به کار و یا تغییر و تحول شغلی به آگــاهی از وضعیت بازار، چالش‌ها و فرصت‌هـــای شغلی مورد نظـــرش نیاز دارد تا بتواند با اتخاذ تصمیمی مناسب توانمندی‌هایش را به اثبات برساند. مهم‌ترین بخش‌هاي تحقیق شغلی به شرح زیرند:
انتخاب شغل و اهمیت اقتصادی آن
شاید در مرحله اول بزرگ‌ترین شرکت‌ها و ســازمان‌های بین‌المللی به دلیل جایگاه تجاری و ارزش منابع انسانی‌شـان به مشاغل خـــاص اعتبار می‌بخشند و همواره با استخدام کارشناسان برتر هر حوزه از طریق آزمون‌های مختلف، ارسال رزومه و مصاحبه نه تنها روند اشتغال را تسریع می‌کنند، موجب توسعه شرکت و ایجاد برندی ممتاز نیز می‌شوند. از این رو شناخت موقعیت اقتصادی شغل و جایگاه آن در میان کشورهای مختلف می‌تواند راهنمایی مناسب برای انتخاب و تداوم همکاری تلقی شود.
در واقع از يك سو تخصص‌ها و ســـوابق افراد به شركت‌هــــا و مديران هويت مي‌بخشند و از سوي ديگر جايگاه ممتاز برخي از شركت‌هاي بين‌المللي است كه با ايجاد يك محيط كار حرفه‌اي شرايط مناسبي را براي ظهور خلاقيت‌هاي فردي و سكويي براي پرتاب كارجويان فرآهم مي‌آورند.
تطابق رشته دانشگاهی و شغلی
در دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تخصص‌ها حرف اول را می‌زنند. به تبع تطابق رشته‌های دانشگاهی و شغلی نیز جزو زیرمجموعه‌های دستیابی به ایده‌آل‌ها محسوب می‌شوند. فقدان ارتباط مکمل میان مشاغل کاربردی و دانش مورد نیاز آن‌ها وقفه‌ای بزرگ در روند تداوم همکاری ایجاد خواهد کرد. اگر علاقه و انگیزه برای اشتغال وجود نداشته باشد، دلزدگی، افسردگی و بحران روحی ادامه همکاری را با مشكلات جدي مواجه خواهد کرد. به جز مبحث فنی و کاربردی ارتباط و اهمیت تطابق رشته شغلی و دانشگاهی، سرمایه‌گذاری و توسعه کسب و کار نیز با موانع بزرگی روبه‌رو می‌شود. فقدان سوابق کاری مرتبط قطعا خلاقيت كــــاري را از بين خــواهد برد و در دراز مدت موجب ركود اقتصادي خواهد شد.
میزان آمادگی و سطح علمی مهارتی کارجویان
مهم‌ترین خصوصیت هر کارجو نزد مدیر و مصاحبه‌کننده، آمادگی وی به لحاظ دانش و سطح تجربه کاری است. همیشه در مصاحبه‌های شغلی کارجویانی که اعتماد به نفس بیشتری دارند، با درک شرایط و فرآهم آوردن بستری مناسب، روند مصاحبه را به سمت اولویت‌های خود هدایت می‌کنند. فشار روحی نه تنها کـارجویان را از اجرای صحیح مصاحبه بازمی‌دارد، بازتابی کاملاً منفی در ذهن مصاحبه‌کننده ایجاد می‌کند.
راهکارهای متفاوتی برای غلبه بر استرس وجود دارند که بخش بسـیار زیادی از آن به مراحل پیش از برگزرای مصاحبه بازمی‌گردد. اساساً آمادگی برای آغاز مصاحبه شغلی با جمع‌آوری، تحقیق و مطالعه مقالات و گزارش‌هایی درخصوص نحوه برقراری ارتباط با مصاحبه‌کننده، هدایت جریان مصاحبه، بازخوانی اطلاعات شرکت نیروپذیر ایجاد می‌شود.
سطح علمی
به لحاظ سطح علمی، دانش تخصصی هر کارجو با اجرای آزمون‌های کتبی و شفاهی ارزیابی می‌شــــود. در این حوزه همیشــه افرادی در اولویت‌های استخدام قـــرار می‌گیرند که فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های معتبر باشند، افتخارات و پروژه‌های موفقی داشته باشند و در عرصه بین‌المللی نیز با ارائه خلاقیت‌ها و استعدادهایشان سبکی نوین خلق کنند.
سطح مهارت
در سطح مهارت، ارزیابی‌ها برنحوه عملکردهای هر کارجو متمرکز خواهد شد. سوابق شغلی، مهارتی، خلاقیت، نوآوری و در نهایت تجربه حضور در شرکت‌های بین‌المللی و دارای برند تجاری از اولویت‌های استخدام مدیران است. در همین رابطه نحوه پاسخگویی کارجویان به پرسش‌های مصاحبه‌کننده نیز، سـطح توانمندی‌هـــاي هر فرد را آشکار خواهد کرد.
تبلور خلاقيت‌ها
نمایش استعدادها و مهارت‌های کارجویان در همان جلسه مصـــاحبه محقق خواهد شد. مدیران و کارشناسان نیز باید صلاحیت دانش و سوابق شغلی كارجويان را تأیید کنند. به ياد داشته باشيد؛ از میان چندین متقاضی کار و پس از رقابت با آن‌ها بهترين‌ها انتخاب خواهند شد. هر کس که بتواند پرسش‌های مدیران و آزمون‌های کتبی و شفاهی کارشناسان را بهتر و صحیح‌تر پاسخ بدهد، احتمال موفقيتش بيشتر خواهد بود.
روابط اجتماعی
امروزه مدیران به نحوه ارتباطات کارمندان‌شان نیز بسیار اهمیت می‌دهند و وجود روحیه انتقادپذیری و مسئولیت‌پذیری را از ارکان جدايي‌ناپذير استخدام برمی‌شمارند. برقراری ارتباط تعاملی و روحیه کار گروهی جزو نخستین پرسش‌هایی است که اغلب مصاحبه‌کنندگان در همان جلسه‌های نخست مصاحبه از مصاحبه‌شونده می‌پرسند و انتظار پاسخی متقاعدکننده دارند. پیش از هر چیز باید بدانید که برقراری ارتباط هنر است و این هنر امروزه نقـش تأثیرگـــذاری در ایجاد بسترهای اشتغال دارد.
بهترين شركت‌ها و برندهاي تجاري تنها به دليل وجود كارمندان باتجربه و مديريت اجرايي آن حائز احراز بهترين عناوين خواهند شد. بخشي از اين موفقيت در جريان انتخاب صحيح مدير در همان نخستين جلسه‌هاي مصاحبه، استخدام وهدايت كارمندان شكل مي‌گيرد و بخشي ديگر نيز به دليل ميزان دانش، مهارت و تجربه كارمندان در نحوه بازاريابي، تبليغات و اجراي صحيح فعاليت‌هاي تجاري است.
بسیاری از شرکت‌ها نیز به برخی از بهترین کارمندان‌شان حقوق‌های ویژه‌ای اعطا می‌کنند. ايجاد يك رابطه مناسب و دوطرفه و مسائل مالی پیوند تنگاتنگی با ادامه حضور یک کارمند در شـــرکت دارد. بنابراين در جايگاه مديري مدبر سعي كنيد تا با شناخت وضعيت كارمندان، شرايط ارتقاي شركت و كارمندانتان را فرآهم آوريد.
به کارمندان اجازه دهید تا خودشان در موقعیت‌های حساس تصمیم بگیرند.
هـر مديري با توجه به صلاحيت‌هـــاي كارمندانش مسـئوليت‌هايي رابه آنان واگذار مي‌كند. در پايان هر ماه نيز با ارزيابي‌هايي كه انجام مي‌دهد، ميزان دقت و مهارت آنان را مي‌سنجد. هرگونه دخالتي در اين ميان نه‌تنــها اعتماد به نفس كارمندان را كاهش مي‌دهد، موجب بروز استرس و ناهماهنگي در اجراي وظايف خواهد شد. اغلب کارمندان خواستار حق تصمیم‌گیری درباره وظایف خودشان هستند. آن‌ها می‌خواهند حس اطمینان و اعتماد مدیران را جلب کنند. بنابراين با دادن حق اختيار و کنترل مسئوليت‌ها، قدرت تصميم‌گيري و اعتماد آنان را افزايش دهيد. اجازه دهيد تا در شرايط بحراني خودشان را نشان دهند و بر ميزان آگاهي و دانش‌شان بيفزايند.
Authors: John E. Kobara and Melinda Smith
مترجم: سيد رسول ميرزايي موسوي